Vücudumuz virüs, bakteri ve antijenler gibi yabancı moleküllere karşı savunma için proteinler üretir. Antikor yani immünoglobulin, bağışıklık sistemimizin oluşturduğu bu proteinlerdir. Antikorlar gözyaşı, solunum sistemi salgıları, tükürük, bağırsak muhtevası ve idrar gibi vücudumuzun ürettiği sıvılarda bulunmaktadır.
Vücudumuzun savunma mekanizmasında üretilen her bir antikor farklıdır. Bunun nedeni, her yeni bakteri ya da virüsün yapısının farklı olması ve antikorların yapıyı tanımak için üretilmesidir. Böylece antikorlar, virüslerden koruma görevini daha rahat gerçekleştirirler.
Vücudumuz iki tip antikor üretmektedir. Bunlar;
- İmmunoglobulin M (IgM): Erken dönem antikoru olarak adlandırılırlar. Kişinin Covid-19 virüsün yakın zamanda bulaştığını gösterir. Bu tip antikorun koruyucu özelliği yoktur, virüsle savaşmak için üretilir. Genellikle 7. günden itibaren oluşur ve 21. günden sonra kaybolur.
- İmmunoglobulin G (IgG): Geç cevap antikordur. Koronavirüsün geç evrelerinde ortaya çıkar. Bu antikorlar koruyucu özelliğe sahiptir. Genellikle enfeksiyonun 14. günde üretilmeye başlanır. Uzun süre kanda kalmaya devam eder ve virüse karşı bağışıklık geliştirir.
Antikor Testi Nedir? Nasıl Uygulanır?
Covid-19 ile hayatımıza giren antikor testleri, kişinin koronavirüse karşı bir antikor oluşturup oluşturmadığını anlamak için uygulanmaktadır. Bu test, kandaki proteinlerin taramasını yaparak onların yapılarını inceler.
Antikor testinin yapılmasının nedenleri şu şekildedir;
- Enfeksiyonun vücuttaki seyrini gözlemlemek
- Vücudun bulaşıcı bir virüse maruz kalıp kalmadığını ve bunun oluşma durumunu değerlendirebilmek
- Otoimmün bozukluklar, HIV, karaciğer hastalıkları ve semptomlardan kaynaklı problemleri gözlemlemek ve teşhis etmek
- Organ nakili ya da transfüzyonu reaksiyonu oluşma durumunu saptamak ve nedenlerini araştırılmak
Nasıl Uygulanır?
Antikor testi iki farklı şekilde yapılmaktadır.
Hızlı tanı kitleri ile 15 dakika gibi kısa bir sürede sonuç alınabilmektedir. Ancak vücutta antikor üretimi zaman almasından dolayı belirtilerin oluştuğu ilk günler güvenilir sonuçlar vermeyebilir.
Antikor testleri sürüntü örneği ile değil kan örneği ile yapılır. Tanı ünitelerinde analiz edilen kan testleri ile daha doğru sonuçlara ulaşılmaktadır. Ancak bu örnekler laboratuvar ortamında incelendiğinden sonuçlar 3-5 gün içerisinde alınmaktadır.
Antikor Testi Kimlere Uygulanır?
- Bakteri ya da virüse maruz kaldığı düşünülen kişilere
- Enfeksiyon belirtileri gösteren kişilere
- Enfekte olup belirti göstermeyen kişilerin tespitinde
- Plazma tedavisinde donör olabilecek kişilerde
- Bulaşıcı hastalığını bilmeden yayan kişileri tespit etmede
- Enfekte olan kişilerin bağışıklık seviyelerini belirlemede
Antikor Testi ile Covid-19 İlişkisi
Antikor testi koronavirüs pandemi nedeniyle son dönemde sıkça gündeme gelmektedir. Salgın döneminde tedbirlerin belirlenmesinde, belirti göstermeyen ancak enfekte olmuş kişilerin tespitinde önemli bir araç olmuştur.
Bununla birlikte, enfekte olmuş ve sonrasında iyileşmiş kişilerin bağışıklık sisteminde oluşan antikorların tespitinde de uygulanmaktadır. Antikor testleri, hem gerçek sayıların belirlenmesinde hem de toplumun edindiği bağışıklık seviyesinin ölçülmesinde büyük önem taşımaktadır.
Antikor testlerinin güvenilirliği ile ilgili dünya genelinde tartışmalar vardır. Bir kişide antikor testinin sonucunun pozitif çıkması, kişinin enfekte olduğunu göstermektedir. Ancak bu kişinin korornavirüsüne karşı bağışıklık gelişip gelişmediğinin tam olarak tespit edilememektedir. Bu konuda Dünya Sağlık Örgütü bir bilgilendirme yayınlamıştır. Bu bilgilendirmede, koronavirüse karşı bağışıklığın tespitini yapabilecek antikor testi ile ilgili çalışmaların devam ettiğini belirtilmiştir.
Antikor Testi Covid-19 Tanısı İçin Yeterli Mi?
Covid-19 tanısı için antikor testlerini tek başına kullanmak doğru değildir. Doğru tanı için;
Öncelikle standart olan Covid PCR testi uygulanmalıdır.
Antikor testleri, kişinin daha önce covid-19 enfeksiyonu geçirip geçirmediğinin tespitinde kullanılmaktadır. Ayrıca virüse karşı gelişen bağışıklığın tespitinde uygulanmaktadır.
Antikor testinin sonucunda covid IgM antikoru pozitif ise bu durum, enfeksiyonun aktif döneminde olduğunu düşündürür. Ancak bu durumda, emin olmak için Covid PCR testi uygulamak düşünülmelidir.
Antikor testinin sonucunda covid-19 IgM antikoru negatif ve IgG antikoru pozitif ise kişinin covid-19 enfeksiyonunu geçirdiğini ve iyileşip bağışıklık oluşturduğunu düşündürür.